Αφιέρωμα στον Ερίκ Ρομέρ από την Ταινιοθήκη της Ελλάδας

Ένα εκτενές αφιέρωμα στον σπουδαίο Γάλλο σκηνοθέτη Ερίκ Ρομέρ θα παρουσιάσει η Ταινιοθήκη της Ελλάδος από τις 18 έως τις 24 Νοεμβρίου. Κατά τη διάρκεια του αφιερώματος θα προβληθούν 21 ταινίες του μεγάλου δημιουργού, έναν χρόνο μετά τον θάνατό του, τον περασμένο Ιανουάριο.

Στο αφιέρωμα θα προβληθούν 16 μεγάλου και πέντε μικρού μήκους ταινίες, ανάμεσά τους η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του «Το ζώδιο του Λέοντα» (1959) και η προτελευταία του, ο Τριπλός Πράκτορας (2004) με πρωταγωνίστρια την ελληνογαλλίδα Κατερίνα Διδασκάλου.

Η Κ.Διδασκάλου θα παραβρεθεί και σε συζήτηση που διοργανώνει η Ταινιοθήκη, στις 22 Νοεμβρίου, για το έργο του Ερίκ Ρομέρ.

Σκηνοθέτης και σεναριογράφος, συνιδρυτής του Νέου Κύματος, σπουδαίος κριτικός των Cahiers du Cinema, ο Ερίκ Ρομέρ ξεκίνησε ως καθηγητής λογοτεχνίας, δημοσιογράφος και συγγραφέας.

Γύρισε συνολικά 24 ταινίες μεγάλου μήκους, εκπαιδευτικά προγράμματα για την τηλεόραση, ταινίες μικρού μήκους αλλά και ένα ντοκιμαντέρ.

Γεννήθηκε στην Τουλ της Γαλλίας το 1920. Το πραγματικό του όνομα ήταν Ζαν-Μαρί Μορίς Σερέρ (πήρε το Ερίκ από το σκηνοθέτη Έρικ φον Στροχάιμ και το Ρομέρ από το συγγραφέα Σαξ Ρομέρ).

Το 1946 εξέδωσε το μυθιστόρημα «Ελίζαμπεθ» με το ψευδώνυμο Ζιλμπέρ Κορντιέ. Τη δεκαετία του 1950 γνωρίστηκε με τους Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, Φρανσουά Τριφό, Κλώντ Σαμπρόλ και Ζακ Ριβέτ, μετέπειτα συνεργάτες του στη Nouvelle Vague και κριτικούς κινηματογράφου στα Cahiers du Cinema, των οποίων ο Ρομέρ ανέλαβε την αρχισυνταξία από το 1957 ως το 1963.

Ο Ρομέρ καθιερώθηκε για τη λιτή σκηνοθεσία του, το στοιχειώδες μοντάζ, τη στατική κάμερα και την έλλειψη μουσικής επένδυσης.

Δεν τον ενδιέφερε τόσο η πλοκή των ταινιών, όσο η ανάλυση των χαρακτήρων των ηρώων του, των κινήτρων και των επιθυμιών τους. Τους παρατηρεί με σχολαστικότητα και επιμένει στη λεπτομέρεια. Κατ’ εξοχήν κινηματογραφιστής του λόγου, επικεντρώνεται στην «πριν από την πράξη σκέψη, που εκδηλώνεται με την πράξη του λόγου». Εστιάζει την προσοχή του όχι σε αυτά, που κάνουν, αλλά σε αυτά που σκέφτονται, τα οποία περνούν απ’ το μυαλό τους και τα αισθάνονται στην ψυχή τους.

Γύρισε την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, το Ζώδιο του Λέοντα, το 1959. Ωστόσο, αποφάσισε να αναπτύξει τον κύριο όγκο του έργου του σε κύκλους ταινιών.

Ο πρώτος, «Έξι Μύθοι Περί Ηθικής», διαρκεί από το 1962 μέχρι το 1972 και πραγματεύεται το δίλημμα του πρωταγωνιστή, ο οποίος αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στην πίστη προς τη σύζυγό του και τον πόθο του για μία άλλη γυναίκα. Εδώ ξεχωρίζουν οι ταινίες Μια νύχτα με τη Μοντ (1969) και Το γόνατο της Κλαίρης (1970).

Η επόμενη θεματική ενότητα, «Κωμωδίες και Παροιμίες» (1980-1987), περιστρέφεται γύρω από τις έννοιες της παραπλάνησης, της παρεξήγησης και της παρερμηνείας. Σε αυτήν την περίπτωση, οι ήρωες είναι μικρότεροι σε ηλικία και, ως εκ τούτου, αδυνατούν να περιγράψουν σαφώς τις εμπειρίες τους. Εδώ ανήκουν Η γυναίκα του αεροπόρου (1980), Η Πωλίν στην πλαζ (1982), Η πράσινη αχτίδα (1986), για την οποία τιμήθηκε με τον Χρυσό Λέοντα στη Βενετία, και άλλες.

Μεταξύ των δύο αυτών κύκλων, ο Ρομέρ ολοκληρώνει μεμονωμένες ταινίες, με κυριότερες τη Μαρκησία του Ο... (1976) και το Περσέβαλ (1978).

Στα 70 του χρόνια πια, ο Ρομέρ ανοίγει καινούριο κύκλο ταινιών για τις οποίες αντλεί έμπνευση από τις εποχές του έτους. Σε αυτήν την ενότητα, της οποίας οι τέσσερις αντίστοιχες ταινίες γυρίζονται στο διάστημα από το 1990 ως το 1998, ο δημιουργός επανέρχεται στην προβληματική περί ηθικής, μέσω της αισθηματικής κομεντί.

Πάντοτε ανήσυχος, ο Ρομέρ γύρισε το 2001 την ταινία Η Αγγλίδα και ο Δούκας χρησιμοποιώντας μόνον ψηφιακή κάμερα. Τότε, στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, παρέλαβε βραβείο για το σύνολο του έργου του.

Το 2007 παρουσίασε την τελευταία του ταινία Οι έρωτες της Αστρέ και του Σελαντόν. «Τώρα νομίζω ότι μπορώ να συνταξιοδοτηθώ», είχε δηλώσει τότε.

Ο Ερίκ Ρομέρ πέθανε στο Παρίσι στις 11 Ιανουαρίου 2010 σε ηλικία 89 ετών.

Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ