Grand Canyon - time-lapse video

Ο πύργος του Ντάουντον - Η ανατομία ενός τηλεοπτικού φαινομένου

Υπάρχουν 10 ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της σειράς «Downton Abbey» (αρχίζει σήμερα Δευτέρα 22.05 στην NET) στα οποία οφείλει την επιτυχία της σε Ευρώπη και ΗΠΑ, τα βραβεία της και την αποθέωση που γνώρισε από κοινό και κριτική, αν και για κάθε ένα από αυτά υπάρχει και ο αντίλογος, που εντέλει της προσδίδει ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον

1. Πρόκειται για ένα υψηλής ποιότητας έργο εποχής

«Είναι το ωραιότερο τηλεοπτικό μελόδραμα όλων των εποχών», έγραφε η «USA Today» όταν άρχισε να προβάλλεται στις ΗΠΑ, με τους Αμερικανούς να υποκλίνονται στην αναμφισβήτητη μαεστρία των Βρετανών στα έργα εποχής. Ωστόσο, υπήρξαν κριτικοί στις βρετανικές εφημερίδες που έσπευσαν να ξύσουν το λούστρο, θεωρώντας ότι παραμένει αξεπέραστο το αριστουργηματικό «Επιστροφή στο Μπράιτσχεντ», η ακριβότερη σειρά εποχής στην ιστορία της βρετανικής τηλεόρασης. Ορισμένοι, μάλιστα, υποστήριξαν ότι το «Downton Abbey» δεν είναι ακριβώς δράμα εποχής, αλλά σαπουνόπερα που διαδραματίζεται σε παρελθόντα χρόνο. Χωρίς να έχουν άδικο, για τον δεύτερο τουλάχιστον κύκλο, που αναλώνεται σε μια αισθηματική ιστορία, η σαπουνοπερική ίντριγκα είναι και ο λόγος που γοήτευσε το μεγάλο λαϊκό κοινό.

2. Εχει εξαιρετικούς χαρακτήρες

Κατ' αρχήν την παράσταση κλέβει η δούκισσα του Γκράνθαμ της Μάγκι Σμιθ, που κέρδισε ήδη τα ΕΜΜΥ της για την ερμηνεία-σταθμό. Αλλά, αν και κεντρικά πρόσωπα είναι οι αριστοκράτες Κρόλεϊ, στους οποίους ανήκει και ο πύργος του Ντάουντον, και οι τρεις βασικοί υπηρέτες τους, υπάρχουν 54 διαφορετικοί ρόλοι που διασταυρώνονται κατά την εξέλιξη της ιστορίας. Αλλά κανένας λόγος ανησυχίας για το πώς θα τους θυμάται ο θεατής όλους αυτούς, γιατί το ίδιο το σενάριο φροντίζει με έναν ιδιαίτερο τρόπο να επαναλαμβάνει τις απαραίτητες πληροφορίες για τον καθένα. Η αλήθεια είναι ότι μερικοί εξ αυτών μένουν μετέωροι και ένας-δυο «εξαφανίζονται» κάπως αναίτια. Αλλά όπως ήδη γράφτηκε: «Τόσο πολλές ιστορίες, τόσο λίγος χρόνος για να αναπτυχθούν όλες»!

3. Είναι συναρπαστική η εξέλιξη της υπόθεσης

Εχει μια θεαματική έναρξη. Με μια εξαιρετικά ατμοσφαιρική και λεπτομερή αναπαράσταση των ημερών του ναυαγίου του «Τιτανικού», καθώς εκεί χάνονται δυο μέλη της οικογένειας του δούκα του Γκράνθαμ. Και ολόκληρο το πρώτο μέρος της σειράς, με την ιστορία αγάπης μεταξύ της κόρης των Κρόλεϊ και του γοητευτικού εξαδέλφου Μάθιου (Νταν Στίβενς) να σιγοκαίει, εξελίσσεται σε μια συναρπαστική ίντριγκα, τέτοια που απορεί κανείς πώς μπορούν να συμβαίνουν τόσα πίσω από τους τοίχους του Ντάουντον.

4. Εμβαθύνει στο βρετανικό ταξικό σύστημα

Ειδικώς στις σειρές εποχής η ιδιόμορφη εθιμική αυστηρότητα του βρετανικού ταξικού συστήματος είναι ένα στοιχείο «εξωτισμού» τους. Παρά τις σαφείς πολιτικές διαστάσεις του ζητήματος, που δεν τις παραβλέπει στο σενάριο του «Downton Abbey» ο Φέλοους, η αλήθεια είναι ότι δυσκολεύονται οι θεατές στον υπόλοιπο κόσμο να αντιληφθούν τους κώδικες. Κάτι τέτοιες δηλώσεις έκανε και το ζεύγος Ρόμνεϊ, που δήλωσε φαν της σειράς, αν και δεν «την πιάνει» πάντα (ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών για την Προεδρία των ΗΠΑ βλέπει πολλή τηλεόραση, ως φαίνεται).

5. Αποτυπώνει με ακρίβεια την ατμόσφαιρα των διαφορετικών κόσμων αφεντικών και υπηρετών

«Πολιτικοποιημένο» τον σεναριογράφο της σειράς Τζούλιαν Φέλοους δεν τον λες, αν και δηλωμένος οπαδός των Τόρις. Ωστόσο, χαρτογραφεί με τέτοια ακρίβεια τις διαφορές μεταξύ των δύο κόσμων, του «πάνω» και του «κάτω», των αριστοκρατών και των υπηρετών τους, αλλά και το πώς ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ανέτρεψε σε πολλά σημεία αυτή τη δομή, ώστε η στάση του επιδέχεται δύο ερμηνείες - και τις δέχθηκε και τις δύο. Για άλλους δημιούργησε ένα τηλεοπτικό φαινόμενο που θα μπορούσε να αποτελέσει ακόμη και αντικείμενο ιστορικής μελέτης. Και για άλλους άφησε να φανεί ένα νοσταλγικό ύφος για τον «κόσμο όπως ήταν πριν», σαν να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για μια κουλτούρα που χάνεται.

6. Ακόμη και η προφορά των ηθοποιών αλλάζει ανάλογα με τον ρόλο

Ακόμη και στους διαλόγους αποτυπώνονται «ταξικές διαφορές». Εκείνοι που έχουν ρόλους ευγενών, παρουσιάζουν τον χαρακτηριστικό τονισμό των συλλαβών, με κορυφαία τη Μάγκι Σμιθ που δίνει ρεσιτάλ με την ένρινη προφορά της. Ενώ οι υπηρέτες έχουν τη βαριά προφορά του Βορρά, της επαρχίας του Γιόρκσαϊρ.

7. Η γλώσσα είναι αυθεντική τής κάθε εποχής

Χρειάστηκαν ενδελεχείς έρευνες από τον Φέλοους ώστε οι διάλογοι να παραπέμπουν με τις κατάλληλες εκφράσεις στην εποχή κατά την οποία υποτίθεται ότι διαδραματίζεται η σειρά. Ωστόσο η σερλοκχολμική τηλεοπτική κριτική «ανακάλυψε» ολισθήματα. Γιατί ορισμένες από τις εκφράσεις που υποτίθεται ότι ήταν του συρμού στις αρχές του 20ού αιώνα, διαπίστωσαν γλωσσολόγοι ότι εμφανίστηκαν μετά το 1960. Λεπτομέρειες που ακόμη και για το βρετανικό κοινό είναι αδιάφορες, πόσω μάλλον για το αμερικανικό ή τον υπόλοιπο κόσμο. Αλλά έτσι γίνονται τα αριστουργήματα.

8. Υπάρχει ακρίβεια στις ιστορικές αναφορές

Η αφήγηση της ιστορίας ξεκινάει από τις αρχές του 20ού αιώνα για να διατρέξει τις δεκαετίες περνώντας από τη διεκδίκηση της ψήφου από τις εργαζόμενες γυναίκες και από το καυτό για τους Βρετανούς ιρλανδικό ζήτημα. Και ως προς τα ιστορικά γεγονότα η έρευνα του σεναριογράφου μοιάζει ενδελεχής.

9. Τα κοστούμια και οι χώροι συνθέτουν ένα θαύμα τηλεοπτικής αισθητικής

Πλεονέκτημα πάντως για τους Βρετανούς, όταν γυρνούν σειρές εποχής, είναι ότι οι ιδιομορφίες στην παράδοση και την αντίληψη για την ιδιοκτησία άφησαν ανέπαφους τους κατάλληλους φυσικούς χώρους. Στο κάστρο του Χάμσαϊρ έγιναν τα περισσότερα από τα εσωτερικά γυρίσματα και αρκετά από τα εξωτερικά, που δίνουν την ατμόσφαιρα του πύργου του Ντάουντον των Κρόλεϊ, ενώ στο χωριό Μπάμπτον του Οξφορντσαϊρ έγιναν τα περισσότερα από τα εξωτερικά γυρίσματα. Και εδώ υπήρξαν γκρίνιες, ότι τα αυτοκίνητα στον δεύτερο κύκλο της σειράς δεν ήταν ακριβώς στη σωστή εποχή, ενώ υπήρχε και ένα «προβληματάκι» με τις στολές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, βρέθηκαν «λάθος» τα κουμπιά, αλλά όλο αυτό μοιάζει μάλλον με βρετανικό χιούμορ, παρά με κριτική.

10. Η Μάγκι Σμιθ φοράει τα πιο κομψά μοβ σύνολα στην ιστορία της τηλεόρασης

Ούτε το αριστοκρατικό ύφος ούτε η προφορά που προσδίδει στον ρόλο της μια ιδιόμορφη κωμική πινελιά ούτε οι δαντέλες από μόνες τους και τα κρινολίνα είναι αυτά που κάνουν την τηλεοπτική της παρουσία τόσο εντυπωσιακή, όσο οι έξοχοι τόνοι του μοβ που δεν αποχωρίζεται και υπάρχουν έστω και ως χρωματική πινελιά σε κάθε κοστούμι. Πάντως, αυτή τη σεζόν έχουν κατακλυστεί τα καταστήματα του Λονδίνου με φουστάνια στους ίδιους τόνους του (μαγκισμιθινί) μοβ.

tanea

Real News - Κυριακή 21/10/2012

Έθνος - Κυριακή 21/10/2012

Δευτέρα 15/10/2012 - Ταινίες στην Ελληνική TV

21:00	Η επίλεκτη	Alpha	Ξένη ταινία
22:00	Το τέλος του κόσμου	Star	Ξένη ταινία
00:10	Πολεμώντας στην ύπαιθρο	ΕΤ1	Ξένη ταινία
01:00	Θα κοιμηθώ οταν πεθάνω	ΝΕΤ	Θρίλερ
02:30	Εξαχνωση	Star	Θρίλερ