Lebanon (2009)

Eλληνική Πρεμιέρα 21/1/2010

Όπως το αριστουργηματικό «Das Βoot» («Το Υποβρύχιο») του 1981 και του Βόλφγκανγκ Πέτερσεν, έτσι και ο «Λίβανος» (Lebanon) του Σαμουέλ Μοάζ από το Ισραήλ παρακαλώ. Μέσα σ΄ ένα χαλύβδινο βαρέλι όλο το Σινεμά. Συμπαγές, ομοιογενές, σαρωτικό, αριστοτεχνικό, καθηλωτικό. Θεέ μου, τι θηρίο είναι αυτό!

Η πρώτη great movie της νέας χρονιάς. Έναν μόλις πόντο πίσω από τη «Λευκή κορδέλα» του Μίκαελ Χάνεκε. Και ύστερα ισχυρίζονται μερικοί, που εκλαμβάνουν τα δικά τους αδιέξοδα ως καλλιτεχνικά, πως σήμερα τίποτα καλό δεν παράγεται από το Σινεμά. Τι να πω; Ένα και αποστομωτικό. Ο «Λίβανος» από το Ισραήλ, παιδιά. Με σκηνοθέτη κάποιον μεγιστοτεράστιο αρχιμάστορα με μυαλό μέχρι εκεί ψηλά, που μέχρι το περασμένο Φεστιβάλ της Βενετίας τον ήξερε μόνο η δική του μαμά!

Το στόρι εντελώς μινιμαλιστικό. Περίπου το τίποτα. Κι όμως, Τι δραματουργία, τι χαρακτήρες, τι αγωνία, τι τρόμος είναι αυτός! Έχουμε και λέμε λοιπόν. Ήρωες τέσσερις λεβέντες του Ισραήλ. Το πλήρωμα ενός τανκ με την κωδική ονομασία Ρινόκερoς. Όλα κόντρα στις ετικέτες και στους σχεδιασμούς επί χάρτου, ο μπαγάσας ο Σαμουέλ Μοάζ. Εντός του χαλύβδινου βαρελιού ή αν θέλετε αυτού του ακατανίκητουστις προδιαγραφές- κονσερβοκουτιού, ένα σύνθημα είναι γραμμένο στα τοιχώματα του Ρινόκερου: «Ο άντρας είναι το ατσάλι, το άρμα είναι μόνο σίδερο». Αυτό που θα παρακολουθήσετε με κομμένη την ανάσα επί ενενήντα λεπτά είναι η διαδικασία μιας ψυχολογικής αποσύνθεσης. Γιατί αργά αλλά συστηματικά, το ατσάλι μεταβάλλεται σε βούτυρο και στη συνέχεια το βούτυρο εξαερώνεται και ίπταται κατά κόλαση μεριά.

Χρόνος, Ιούνιος του 1982. Όταν οι Ράμπο του Ισραήλ αποφασίζουν να εφορμήσουν για να καταστρέψουν ολοκληρωτικά τις εστίες των Παλαιστινίων στον Λίβανο. Στην πραγματικότητα το σχέδιο πήγαινε πιο μακριά. Κill them all. Άντρες, γυναίκες, γέρους, παιδιά. Οτιδήποτε επικίνδυνο κινείται κοντά. Αρχηγός του Ρινόκερου ο Τζαμίλ. Ο πέμπτος της παρέας. Φυτευτός. Απ΄ έξω αυτός. Εισβάλλει στο κονσερβοκούτι από καιρού εις καιρόν. Διατάσσει. Με φωνή μονότονη. Κυνική, αποφασιστική. Οι κατώτεροι εκτελούν. Ο πρώτος απ΄ αυτούς είναι ο διοικητής του τανκ. Δεύτερος, ο οδηγός. Τρίτος, ο γεμιστής. Τέταρτος, ο πυροβολητής. Όλοι στην ίδια ηλικία, με την ίδια κοψιά και με τον ίδιο τρόμο να κυκλοφορεί κάτω απ΄ αυτή τη στρατιωτική τους φορεσιά. Ξένοι και αφιλόξενοι σε έναν ξένο, αφιλόξενο και εχθρικό τόπο. Ο θάνατός σου η ζωή μου. Η ψυχολογία του φόβου ο καλύτερος σύμμαχος του ιμπεριαλιστικού τρόμου. Με μια διαφορά. Εξωτερικός ο τρόμος για τους αμυνόμενους. Εσωτερικός, και γι΄ αυτό ακατανίκητος, ο τρόμος για τους εισβολείς και επιτιθέμενους. Τι θέλω να πω; Ο «Λίβανος» εξηγεί πλαγίως την πανωλεθρία της αμερικανικής, ιμπεριαλιστικής μηχανής στο Βιετνάμ. Αυτή η πρώτη μεγάλη αρετή της ταινίας από το Ισραήλ. Η διαχρονική γραμμή. Η ίδια ιστορία θα μπορούσε οπουδήποτε να συμβεί.

Tα Νεα